Euskal Herriko bidaia-gida/Ibilbideak/Raneroren gainak eta barruak
| Raneroren gainak eta barruak | |
|---|---|
 | |
| Herrialdea | Bizkaia |
| Zailtasuna |
 Oso erraza |
| Lekuak | Pozalaguako haitzuloa, Pico del Carlista, El Miron, Raneroko haitzak |
| Distantzia | 3,2 km. Ordubete eta erdi. |
| Ingurunea | Raneroko haitzak Bizkaiaren mendebaldeko muturrean ageri dira, Kantabriarekin muga eginez. Mendigune karstikoa paregabea osatzen dute, Euskal Herrian bakana, mendiaren barrua hutsa delako. Europako barrunbe handiena ere bada. |
| Abiapuntua | Pozalaguako haitzuloa |
| Informazioaren iturria | Lehenengo informazio iturria |
Raneroko haitzak Bizkaiaren mendebaldeko muturrean ageri dira, Kantabriarekin muga eginez. Mendigune karstikoa paregabea osatzen dute, Euskal Herrian bakana, mendiaren barrua hutsa delako. Europako barrunbe handiena ere bada. [1]
Ibilbidea[aldatu]
Karrantza Harana Bizkaiaren mendebaldeko muturrean dago, Enkarterriko eskualdean, hain zuzen ere. Bazter bakarti honetara etortzea bide bihurria da, komunikazio bideak ez baitira batere onak. Ondorioz, gaur egun oraindik antzinako bizimodua da nagusi eskualdean, abeltzaintza batik bat; horrek paisaia ia ukigabe mantentzen lagundu du. Horregatik da gaur egun parke naturala Karrantza Haranaren iparraldean Jorrios, Aramañon eta Pico del Carlista mendi tontorrek osatzen duten mendilerroa.
Raneroko haitzak parke naturalaren mendebaldeko muturrean ageri dira, Kantabriarekin muga eginez. Mendigune karstikoa paregabea osatzen dute, Euskal Herriko beste horrenbestek bezala. Ranero, ordea, bakana da, mendiaren barrua hutsa delako. Espeleologoen lehen mailako paradisua da, Karlistaren Troka Europako barrunberik handiena baita; alegia, hiru futbol zelai bezain handia. Pozalaguako kobak ere mendiaren beste hutsune bat osatzen du; aurrekoaren ondoan txikia, ordea.
Pico del Carlista (721 metro)[aldatu]
Pozalaguako haitzuloaren sarbidean hasiko dugu ibilaldia, eraikinaren ertzean bidezidor estu eta pikoan gora, GR123 Bizkaiko bira ibilbidearen marka zuri eta gorriei jarraikiz. Harrobiko hormaren gainetik amen batean helduko gara Valsecako lepora belar eta harri artean, 200 metroko desnibela gaindituz. Gezi gurutzeak Pico del Carlistara joateko norabidea aldatu behar dela adierazten digu. Oraingoan, marka zuri horiei jarraikiz, hegoaldera okertu behar da, erliebe karstikoan barrena, gandor zorrotz, sakonune eta zulo irregularren artean hanka bat eta bestea non jarri ondo kalkulatuz. Markak ez dira oso agerikoak, baina arreta mantenduz gero ez da zaila bidea asmatzea. Bai, ordea, behe lainoa dagoen egunetan. Horregatik, behe lainopean ibilbidea ez egitea gomendatzen da. Hirurehun bat metroren buruan mendebalderantz dolinek osaturiko harantxo belartsuagoa agertzen zaigu. Hemendik aurrera marka zuri hori berriztuak ageri dira mendebalderantz, Kantabriako Gibaja herrirantz gidari. Guk, berriz, iparralderantz biratu behar dugu tontorra inguratuz. Urrutitik ikus daitekeen cairn batek gidatuko gaitu mendiaren gailurreraino. Ikuspegia sekulakoa da: hegoaldean, Karrantza Harana; haren atzean, Ordunte mendilerroa. Kantauri itsasoa atzeko aldean, baita Santoñako herria. Mendebalderantz, Kantabriako Sierra de Hornijo osoa, eta, haren atzean, Lunada mendateko gailurrak, egitura esferikoa duen eraikin militarragatik nabarmenduta. Ekialderantz, Gorbeia eta Anboto ere ikusta daitezke.
Karlistaren Troka[aldatu]
Mendiaren barrunberako sarbidea gailurretik ehun bat metrora baino ez dago iparralderantz mugituz. Paisaia karstikoan hiru metroko arraildurak 350 metroko jauzia du Karlistaren Troka leizean barrena. Horregatik, espeleologo adituak baino ezin dira bertan sartu. Kondairaren arabera, karlista batek bere burua bertara bota zuen, liberalengandik ihesi.
Ondoren, tarte batean egindako bidea desegingo dugu aurrez aipaturiko dolinek osaturiko harantxoraino, eta hego-hegomendebalde norabideari eutsiko diogu aurrean ageri zaigun tontorrerantz, harik eta El Miron begiratokira heldu arte. Ikuspegia zirraragarria da: aurrez aurre Karrantzako ibaiak Raneroko eta Mazoko haitzen artean zabaldutako haitzebaki bertikala.
Pozalaguako haitzuloa[aldatu]
Bide beretik, Valsecako lepora itzuliko gara, eta handik ibilaldiaren abiapuntura, ibilaldia mendiaren barruan bukatzeko, alegia, Pozalaguako haitzuloaren barruan. Asteburu, zubi eta jaiegunetan, 45 minutuan gidaturiko bisitaldia eskaintzen dute hainbat aldiz egunean. Estalaktita-estalagmita multzo desberdinak ikus daitezke, eta baita oso bitxiak diren milaka estalaktita eszentriko txiki ere, grabitate indarraren eraginari ihes eginez, beherantz izan ezik edozein norabidetan hasiak. Zorte handikoak izanez gero, desagertzear dagoen ferra-saguzar txikia ere ikus dezakegu, urtean zenbait aldiz etortzen baita Enkarterriko mendigune karstikoetako haitzuloetara.