Euskal Herriko bidaia-gida/Ibilbideak/Urkuluko itzulia

Urkuluko itzulia
	Ibilbide honen argazkiak igo
Herrialdea	Gipuzkoa
Zailtasuna	Erraza
Lekuak	Aretxabaleta, bainueteko bidegorria, presa, hegaztien behatokiak, Goroeta Areantza eta Bolinaga auzoak etaIturriondo parkea
Distantzia	12,4 km. 3 ordu
Ingurunea	Urkulu urtegia
Abiapuntua	Aretxabaleta
Informazioaren iturria	[Lehenengo informazio iturria

Aretxabaleta herriaren inguruan dauden 6 ibilbide nagusietako bat da hau. Aretxabaletatik uharkara hurbildu bide gorriari jarraituz, eta Urkulu urtegiari itzulinguru bat egiten zaio beti ere ur ertzetik gertu. Aretxabaletatik irten gabe, aukera dago Matxiniturriko parkinetik abiatu eta bukatzeko, baina horrela bidegorriko ingurune natural aberatsa ikusi barik geratuko da. ^[1]

Ibilbidea[aldatu]

Urtegiaren perimetro osoak 7 kilometro ditu, "Urkuluko itzulia" izena duena. Urtegitik ateratzen dira beste bide batzuk ere, inguruko auzo hauetara doazenak: Mendiola (Eskoriatza) , Bedoña (Arrasate) eta Arantzazu (Oñati).^[2]

Mapa
Otalora Dorretxea

Bainuetxeko bidegorria[aldatu]

Urkulu urtegira daraman bidegorriaren hasieran dago. Hemendik abiatu eta 2 kilometrora urtegira iritsiko gara; eskuinean Matxiniturri iturria. Lehenago bide erdian edo Otalora dorretxea ikusi dugu eskuinaldean goian, eta urrerago Aozaratzako Eliza.

Urkulu urtegia[aldatu]

Urkulura heltzean bera inguratzen duen bidegorri eta errepidearekin egingo dugu topo. 1980. urtean eraikitako urtegi horrek, Debagoieneko udalerri guztiak eta Eibar herria, urez hornitzeaz gain, atxabaltar eta inguruko herritar askori aisialdiaz gozatzeko aukera ematen die. Ezkerretara, Iraeban baserria, egun, monumentu izendatua.

Behatokitik Udalaitz
Larrinotik Udalaitz
Anboto bukaeran

Egokitutako Bidegorria[aldatu]

Areantza elizatera doan errepidea eskuinean utzita, aurrez aurre dugun bidegorritik hasiko gara Urkuluko itzulia egiten. Goroetako elizaurrera heltzen den bidegorri zati hori, urritasunak dituzten pertsonentzat egokituta dago.

Baserrien artelana[aldatu]

Urkulu urtegia eraikitzean, ur azpian desagertutako baserrien omenez egin zen. Bertan, umeentzako jolasak daude. Metro gutxi batzuk lehenago Goroeta elizatea ezagutzeko aukera dugu. Bertan Santiago eliza da aipatzekoa, XVI.mendean Perez de Sardaneta atxabaltarrak eginiko erretaula polikromatuagatik. Mundu osoan ez da ezagutzen Santiago apostoluari espresuki eskainiriko erretaularik. Bestalde, ezin da ahaztu, elizate honetako Mendiaretx baserri ondoan dago inguruko Ametz multzo garrantzitsuena.

Goroetako baserriak
Belar bolak
Goroetako baserriak

Urkulu erreka[aldatu]

Urkulu urtegiko ur emari garrantzitsuenak Bolibartik eta erreka horretatik datoz.

Urtegiko behatokia[aldatu]

Bertatik ikusten den panoramika ikusgarria da. Parean Urkuluko irla, oso garrantzitsua gordetzen duen biodibertsitateagatik.

Goroeta pasata
Behatokitik
Presa eta Kurtzebarri
Uharkako irla

Presa[aldatu]

Urtegiaren uren erregulaziorako eraikia. Beherantz joanda, urtegiko araztegia dago. Inguruko pistetatik, Oñatiko Zubillaga auzora edota Arrasateko Bedoña elizatera joan daiteke.

Hegaztien behatokiak[aldatu]

Lehenengoa presatik 350 metrora dago, bigarrena berriz, Aozaratza elizatean. Hortik bidegorria jarraitu urtegiko perimetro osoa egin arte.

San Bixente ermita[aldatu]

Matxiniturri iturriaren atzeko eskuineko bidea jarraituz, Areantzako elizatera helduko gara. Bertan Kanpaijole eskola dago. Aurrera eginez, 600 metrora, eskuineko pistatik gora joan eta muino batean aurkituko dugu ermita eder hau.

Bolinaga auzoa[aldatu]

Arientzako Mitarte Garai nekazal etxe albotik doan bidea beherantz jarraituz helduko gara. Aipatzekoa da bertan dagoen Bolinaga Errota baserria. Errepidetik beherantz jarraitu eta bidegurutzean, eskuinera doan hareazko pistatik gora joan.